We zijn grote fans van Mobo-speelgoed, vooral de geperste stalen hobbelpaarden en scooters, speelgoed dat lang meegaat. We besloten dat we wat onderzoek moesten doen en ontdekten een fascinerend verhaal over innovatie en industriële evolutie in de 20e eeuw.
Mobo begon zijn carrière met David Sebel, een Rus die begin 20e eeuw naar Engeland emigreerde en zich als wagenmaker vestigde in Oost-Londen. Het bedrijf was succesvol en naarmate ze groeiden, breidden ze zich uit naar architectonisch metaalwerk en aanverwante technische projecten, waaronder de productie van straatveegkarren, melkbussen en bioscopen. Begin jaren dertig trad Davids zoon Harry toe tot het bedrijf en groeide het uit tot een volwaardig familiebedrijf.
Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak, deden ze, net als veel innovatieve fabrikanten, hun best om de oorlogsinspanning te ondersteunen en zetten ze een groot deel van hun middelen in voor de productie van onderdelen en componenten voor militair materieel, stapelbedden voor schuilkelders, vliegtuig- en tankonderdelen, enzovoort. Het was een bijzondere tijd, waarin de industriële wedloop om de oorlogsinspanning te bevoorraden op volle toeren draaide. Vreemde opmerking, maar mijn vader was te oud voor actieve dienst in de Tweede Wereldoorlog, maar als ervaren zakenman kreeg hij de leiding over de inspanningen om zoveel mogelijk staal en aluminium te recyclen, en was hij zelfs de drijvende kracht achter de recycling van zachte zinken tandpastatubes!
Na de oorlog was Harry de belangrijkste drijvende kracht achter het bedrijf en realiseerde hij zich dat hij moest uitbreiden naar nieuwe markten om de groeiende productiecapaciteit te voeden die ze zo succesvol hadden opgebouwd tijdens de oorlogsinspanning. Harry besloot de activiteiten te splitsen in de productie van speelgoed en meubels. De oorlogsinspanning, gecombineerd met de beroemde Bauhaus-school, had het gebruik van stalen buizen in de meubelproductie aan het licht gebracht en Harry waagde zich aan de ring door de handelsnaam Stak-a-Bye te registreren, een slimme naam die erkende dat de toekomst lag in stapelbaar meubilair. Parallel aan de ontwikkeling van de meubelbusiness zette Mobo de ontwikkeling van hun speelgoedbusiness voort en was Harry een pionier op het gebied van een nieuw niveau en een nieuwe kwaliteit van Brits speelgoed. Productietechnieken die tijdens de oorlog werden ontwikkeld, droegen bij aan de ontwikkeling van een innovatief 'rijpaard' Bronco, aangedreven door een zeer geavanceerd mechanisme gebaseerd op fietsversnellingen. Het mechanisme had een aantal jaren nodig om volledig te ontwikkelen en werd gepatenteerd; het prototype van een kleien lichaam werd gebeeldhouwd door de RA-kunstenaar Charles Morewood. Het geniale aan hun speelgoed was de mobiliteit. Paarden gebruikten de lichaamsbewegingen van het kind om het speelgoedpaard mechanisch voort te bewegen, waarbij de stijgbeugels het paard op en neer duwden. Mobo stond bekend om hoogwaardig stalen speelgoed, waaronder kinderwagens, fietsen, draaimolens en een schommel, om er maar een paar te noemen. Hun 'Toy Toise', een bewegende schildpad, een wandelende spaniël en een slak, waren allemaal klassieke Mobo-creaties.
Mobo groeide razendsnel en was enorm succesvol. Het bedrijf exporteerde over de hele wereld, maar vooral naar de VS, Australië en Zuid-Afrika. Eind jaren veertig was hun export naar de VS goed voor meer dan de helft van alle Britse speelgoedexport. Persoonlijk vind ik het fascinerend dat ze zo kort na een oorlog in staat waren om dat niveau van Britse productie te bereiken. Helaas zijn we die vaardigheden, zowel in de productie als in de productkwaliteit, kwijtgeraakt. Ik betreur de zee van geïmporteerd plastic speelgoed.
Naarmate de Australische markt groeide, vestigde Mobo zijn productie in Australië, wat er uiteindelijk toe leidde dat het gezin er in de jaren vijftig naartoe emigreerde. Eind jaren vijftig, toen ze de toekomstige dreiging van geïmporteerd speelgoed zagen, investeerden ze fors in meubelproductie onder de merknaam Sebel, misschien wel het meest bekend om de Stak a Bye-stoel, die veel van de geperste staalproductietechnieken gebruikte die tijdens hun speelgoedproductiejaren waren ontwikkeld.
Harry was een technisch genie en in 1974 transformeerde hij het zitten door als eerste fabrikant ter wereld een monoblok plastic gegoten stoel te produceren, bekend als de Integra, die in 1977 de Australian Design Award won. De stoel wordt nog steeds veel gebruikt en is nooit uit de productie geweest. Sebel bestaat nog steeds als meubelmerk en produceert nog steeds in Australië. Harry's geheim? Slim ontwerp, solide techniek en hoogwaardige materialen, helemaal in lijn met zijn stijl.
Helaas bestaat Mobo niet meer. Het werd overgenomen, samengevoegd en uiteindelijk stopgezet. Zo, dat is het dan: een klein inkijkje in een 'beroemde' fabrikant die de speelgoedindustrie na de oorlog domineerde.
Met dank aan:
